Kimliyimiz adımızda gizlənməyib, əməllərimizdə açıqlanıb, çünki məxfiçiliklə aramız yoxdur. Yaradıcılığın fərqli sahələrinə məxsus adamlarıq, vətəndaşlarıq. Bizi birləşdirən bir dəyər var – incəsənət və mədəniyyətimizi fərqli rakurslardan göstərmək, onu dirçəltmək və inkişaf etdirmək istəyi. Kimimiz rənglərlə çəkirik, kimimiz rəqəmsal aləmdəyik, kimimiz sözlərlə təsvir edirik. Biz keçmişin mədəni və incəsənət nailiyyətlərinin kölgəsində gizlənmək istəmirik, yeni nailiyyət, yeni təşəbbüs, qısası yeni nəfəs axtarırıq. Yaradıcılıq sərhəd tanımadığı üçün ordan-burdan araşdırıb tapdıqlarımızı bölüşür, tərcümə edir, sizə çatdırırıq. Həm göstəri meydanı, həm platforma, həm də ötürücü stansiyayıq.

Əmin ola bilərsiz ki, pis bir şey etmirik. Və əgər işdən evə gec gəliriksə, yaxud uzun müddət sosial şəbəkədə xətdəyiksə, bu o deməkdir ki, işləyirik. Bəli, bəli, işləyirik. Axı 5 rubrika və 34 subrubrikası olan bir saytı məlumat axını ilə davamedici formada təmin etmək hər kəsin işi deyil, elə buna görə də bizdə hər kəs çalışmır və biz də öz növbəmizdə hər nə gəldi etmirik. Əsas budur nə edəcəyimiz dəqiq olsun. Dəqiqdir ki, təkcə internet məkanı ilə kifayətlənməyib, artıq “old school” sayılmaq üzrə olan TV məkanında da at oynatmaq cəhdlərimiz olub və olacaq. Sərgilər və sosial aksiyalar təşkil etmişik, DJlərlə canlı gecələr keçirilib, dağların başında festival düzənlənib. Bu hələ son deyil, əksinə uzun yolun başlanğıcıdır. Xeyriyyə aksiyalarımız, əlbəttə ki, ölkədə keçirilən bütün xeyriyyə tədbirlərindən fərqlənib və fərqlənəcək, maddi tərəfdən deyil, tərkibi baxımından, daşıdığı sosial mesaj baxımından və nəhayət xeyriyyəçilik üsulu baxımından. Necə deyərlər, nəinki düz edirik, həm də yaxşı edirik.

“Biz etməsək, kim edər”, “kim də etməsə, biz edəcəyik”, ”etmək üçün demə, deməmək üçün et” və s. tipli ifadələr bizlik deyil. İşimizi ona görə edirik ki, sadəcə, bunu etmək istəyirik, incəsənət və mədəniyyət sahəsində iş görmək istəyənləri, təşəbbüslə çıxış edənləri də məmnuniyyətlə dinləməyə hazırıq. Niyə etməyimiz tək daxili özünüifadə hissi ilə bağlı deyil, bu icra edilən müqəddəs funksiya kimi bir şeydir. Varlıq və yoxluq arasında duran incəsənət, əslində elə bizim mövcudluğumuzu göstərən bir nüansdır. Sivilizasiyalar müharibə və işğal, qırğın və soyqırımlarla tarixdə qalmır, böyük cəmiyyətlər öz mədəni irsi və incəsənət nümunələri ilə iz qoyurlar. Biz həm iz qoyuruq, həm iz qoyanlara kömək edirik, həm də qoyulmuş izləri göstəririk. Belə.

Hazırkı qaydalar (“Qaydalar”) “VarYox” MMC (“VarYox“ və yaxud “Təşkilat”) tərəfindən müəyyən edilmiş cinsi istismar və təcavüzdən qorunmaya dair əsas stategiya və əhəmiyyətli prosedurları əhatə edir.

Bu Qaydalarda istifadə olunan anlayışlar:

Cinsi istismar – cinsi məqsədlər üçün həssaslıq, güc və ya etibarlılıq mövqeyindən sui-istifadə cəhdi, o cümlədən, hədələmə və ya pul, sosial və siyasi cəhətdən mənfəət əldə etmə.

Cinsi zorakılıq – hədə-qorxu, zorakılıq, qeyri-bərabər və ya məcburi şərtlər altında, cinsi xarakterli faktiki və ya təhlükəli fiziki müdaxilə.

Seksual qısnama – əmək və ya xidmət münasibətlərində olan şəxsi alçaldan və təhqir edən, başqa cinsə və ya seksual yönümə mənsubiyyətdən irəli gələn və fiziki hərəkətlərdə (toxunma, əllə vurma), ədəbsiz sözlərdə, jestlərdə, hədələrdə, ləkələyici təkliflərdə və ya dəvətlərdə təzahür edən əxlaqsız davranış. 

Ümumi müddəalar “VarYox” cinsi istismar, cinsi zorakılıq, seksual qısnama və təcavüzə qarşı tolerant davranmır. Təşkilat işçilərin, iş ortaqların, tərəfdaşların və ya işin icrası ilə əlaqəli hər hansı digər nümayəndələrin cinsi istismar və ya təcavüzə məruz qalmasına laqeyd yanaşmır. Müdafiəsiz şəxslər, qadınlar və uşaqlar xüsusilə cinsi istismar və təcavüzə məruz qalma riski altındadırlar. “VarYox” çalışdığı bütün icmaları hər zaman cinsi istismar və təcavüzdən müdafiə etməyə qərarlıdır. İcmaya kimlərin daxil olduğu barədə ümumi məlumat əldə etmək üçün anlayışlarla tanış olmaq tövsiyyə olunur.

Hazırkı Qaydaların əsas məqsədi cinsi ismar və təcavüzdən qorunmaya dair strategiya, mənbələr və zəruri prosedurların əhəmiyyətini müəyyən etməkdir. Bu Qaydalar Təşkilatın işçilərinin, ortaqlarının və tərəfdaşlarının Təşkilat çalışdığı bütün icmaların və maraqlı tərəflərin hər hansı cinsi istismar və ya təcavüzdən qorunmalarına dair öhdəliklərindən xəbərdar olmalarını təmin edir. Qaydalar qadağan edilmiş davranışlarla bağlı anlayışları və məsuliyyətləri aydınlaşdırır, müvafiq prosedurlar isə hesabat və araşdırma proseslərini əks etdirir.

Məsuliyyət haqqında bəyanat

Qaydalarla və daxili prosedurlarla müəyyən edilmiş məsuliyyət anlayışı aşağıdakıları ehtiva edir:

• Qaydalar onun tələblərinə riayət etməli və Qaydaların pozulmasına görə tətbiq oluna biləcək sanksiyaları başa düşməli olan Təşkilatın bütün işçiləri, iş ortaqları və tərəfdaşlarına şamil edilir;
• Qanunvericiliklə müəyyən edilən hallarda, bu Qaydalarda göstərilən müddəalar Təşkilat tərəfindən artırıla bilər;
• Bu Qaydaların müddəalarından irəli gələnöhdəliklər Qaydaları oxuyub başa düşməklə təsdiq edilir;
• Bu Qaydalar üzrə təşkil olunan təlimlər Təşkilatın bütün işçiləri üçün məcburidir;
• Bu Qaydaların müddəalarına riayət etmək Təşkilatın rəhbərliyi və bütün işçilərinin öhdəliyidir;
• Cinsi istismar, cinsi zorakılıq, seksual qısnama və təcavüz ilə bağlı hər hansı narahatlığı və şikayəti bildirmək Təşkilatın bütün işçiləri, iş ortaqları və tərəfdaşlarıməsuliyyətidir;
• Təşkilat narahatlıq və şikayətlər olduğu təqdirdə, onların hərtərəfli araşdırılmasını həyata keçirir və zəruri hallarda intizam və digər qanuni tədbirlər görür.

Təşkilatın öhdəlikləri

“VarYox” bütün insanların həyatlarını cinsi istismar, cinsi zorakılıq, seksual qısnama və təcavüzdən azad şəkildə yaşamaq hüququna sahib olduğuna inanır və işçilərinin, iş ortaqlarının və ya tərəfdaşlarının icmaları və maraqlı tərəfləri risk altında qoyan hər hansı davranışlarına tolerantlıq göstərmir.

Bu məqsədlə “VarYox” aşağıda göstərilən vəzifələri yerinə yetirir:

1. Təşkilatın xidmətlərindən istifadə edən, Təşkilatı təmsil edən və orda çalışan şəxslər üçün etibarlı bir mədəniyyət mühiti yaratmaq; 
2. Cinsi istismar və təcavüzə qarşı tolerantlığı təmin etməmək;
3. Müdafiə Komitəsi vasitəsi ilə şikayət və narahatlıqları vaxtında izləmək və hər şikayətə ciddi yanaşmaq;
4. İşçiləri, iş ortaqları və tərəfdaşları şikayətinhansı formada edilməsi və necə bildirilməsi barədə məlumatlandırmaq;
5. Təşkilat ilə işləyən və Təşkilatın xidmətlərindən istifadə edən şəxslərin şikayətlərini bildirmək səlahiyyətinə malik olduqlarını hiss etdirmək;
6. İşçilər, iş ortaqları və tərəfdaşlarışikayətlərin araşdırılması prosesi barədə məlumatlandırmaq;
7. Bütün işçilərin, iş ortaqlarınvə tərəfdaşların bu Qaydalara və daxili prosedurlara, eləcə də Təşkilatın digər təhlükəsizlik qaydalarına çıxışını təmin etmək;
8. Cinsi istismar və təcavüzün kobud qanunpozuntusunu ehtiva edən, işin dayandırılmasına və əmək müqaviləsinin xitam verilməsinə səbəb olan, və qanunvericiliklə müəyyən edilmiş hallarda müvafiq məsuliyyət tədbirlərinə cəlb edilməsi üçün əsaslar barədə işçiləri, iş ortaqları və tərəfdaşları maarifləndirmək;
9. Bütün işçiləri,iş ortaqları və tərəfdaşları üçün Qaydalar ilə bağlı təlimlərin təşkilini təmin etmək.

İşçilər, iş ortaqları və tərəfdaşların məsuliyyəti

Təşkilatın işçiləri, iş ortaqları və tərəfdaşlarının aşağıda göstərilən vəzifələri vardır:

1. Qaydalara hər zaman riayət etmək, cinsi istismar və digər şəxslərə qarşı sui-istifadə şübhələri barədə rəhbərliyə məlumat vermək;
2. Hazırkı Qaydaları oxuduğunu və başa düşdüklərini təsdiqləmək;

Təşkilatın işçiləri, iş ortaqları və tərəfdaşları, hazırkı Qaydaların hər hansı bir müddəasını pozduqları təqdirdə, Azərbaycan Respublikasının müvafiq qanunvericliyi ilə müəyyən edilmiş qaydada və həddə məsuliyyətə cəlb oluna və rəhbərlik tərəfindən tutduğu vəzifədən azad oluna bilərlər.

Müdafiə komitəsi

Narahatlıq və şikayətlər olduğu təqdirdə, onların hərtərəfli araşdırılmasını həyata keçirmək və zəruri hallarda intizam və digər qanuni tədbirlərin görülməsini təmin etmək məqsədi ilə Təşkilat təcili sürətdə Cinsi istismar və təcavüzdən qorunmaya dair müdafiə komitəsinin (“Müdafiə komitəsi”) yaradılmasını təmin edir.

Təşkilatın Müdafiə komitəsi 5 üzvdən ibarətdir:

1. Əsas idarəetmə vəzifəsində -bir qadın-işçi;
2. Üç icraçı vəzifəsində -təşkilatın müxtəlif şöbələrindən olan işçilər;
3. Beşinci üzv – cinsi istismar,cinsi zorakılıq,seksual qısnama və ya təcavüz üzrə kənardan dəvət olunan mütəxəssis.

Müdafiə komitəsində təmsilçiliyin gender bərabərliyi üzərində qurulması təmin olunmalıdır. Müdafiə komitəsi cinsi istismar, cinsi zorakılıq, seksual qısnama, təcavüz və zəruri müdafiə ilə bağlı işçiləri məlumatlandırmaq, narahatlıq və şikayətləri dinləmək, onları araşdırmaq və digər müvafiq tədbirləri həyata keçirmək öhdəliyini öz üzərinə götürür.

Müdafiə komitəsinin bütün mühafizə qaydaları ilə bağlı, eləcə də hesabat və araşdırma prosesi üzrə rəhbərlik tərəfindən təlim alacaq və müvafiq qanunvericilik qaydaları ilə öncədən tanış olacaqlar.  Müdafiə Komitəsinə ilk psixoloji yardımın göstərilməsi üzrə ixtisaslaşdırılmış hazırlıq da veriləcəkdir ki, onlar lazım gəldikdə müvafiq dəstək göstərə bilsinlər.

Müdafiə komitəsi narahatlıq və şikayətləri tam və hərtərəfli araşdırdıqdan sonra təqsirli bilinən şəxslərdən zərər çəkmiş şəxsə müvafiq təzminat ödəməyi tələb edəcək, dərhal işdən azad edəcək və  qanunvericiliklə müəyyən edilmiş digər məsuliyyət tədbirlərinə cəlb edəcək.

Şikayətin məxfiliyi

Təşkilata daxil olan şikayətə dair araşdırmanın bütövlüyünü qorumaq və utanc, ayrı-seçkilik, təqib və intiqamın qarşısını almaq məqsədi ilə cinsi istismar və sui-istifadə iddialarının məxfiliyini qoruyacaq. Araşdırma zamanı hər hansı bir işçi tərəfindən əldə edilən məxfi məlumatlar Azərbaycan Respublikasının qanunvericilyində nəzərdə tutulmuş hallar istisna olmaqla, digər şəxslərə açıqlanmır. Şəxslərin təqdim etdikləri məlumatların məxfiliyi ilə bağlı narahatlıqları, onlar tərəfindən verilən məlumatlar mümkün qədər həssaslıqla yanaşılacaq və məlumatlar lüzumsuz olaraq başqalarına açıqlanmayacaq.

Bununla belə, “VarYox” tam məxfiliyə zəmanət verə bilməz, çünki Təşkilat iddia edilən cinsi istismar, cinsi zorakılıq, seksual qısnama, sui-istifadə, təcavüz və digər qanun pozuntusu törədən şəxsə və potensial şahidlərə müəyyən məlumatları açıqlamadan effektiv araşdırma apara bilməz. “VarYox” cinsi istismar, sui-istifadə və təcavüz iddiaları haqqında məlumatları yalnız bu barədə bilməsi lazım olan şəxlərlə bölüşəcək. Cinsi istismar, cinsi zorakılıq, seksual qısnama, sui-istifadə və təcavüz şikayətləri ilə bağlı qeydlər də eyni əsasda məxfi saxlanılacaq.