Estetikanın qorunması ideyası

Tarixən xalçalar Azərbaycan irsinin və estetikasının formalaşmasında mühüm rol oynayır. Fərqli xalça məktəbləri həndəsi naxışlar, çiçək motivləri və xəttatlıq formaları kimi eyni dekorativ formaları bölüşür, lakin bəzi kombinasiyalar müəyyən bölgələrə xasdır. Bu gün “naxış” sözü çox vaxt məlumatdakı qanunauyğunluqları tanıyan komputer alqoritmləri ilə əlaqələndirilir. Orxan xalça dizaynlarını və ənənəvi bəzək əşyaları təhlil etmək üçün süni intellekt alqoritmi hazırlayaraq toplanan məlumatları emal etdikdən sonra “Neural Network” sistemi Azərbaycan və ya oxşar ola biləcək xəyali nümunələr istehsal edir, lakin bu istehsal həqiqətə nə qədər yaxın olsada, bir o qədər də reallıqdan uzaqdır. Estetikanın qorunması ideyası məlumatları qlobal köçəri, qeyri-bərabər mədəni diffuziya və yüksələn millətçi hərəkatların təlatümlü dövründə bədii ilham üçün səmərəli və eyni zamanda hərtərəfli problemli bir mənbə kimi araşdırır.

Avropalı tədqiqatçıların və səyyahların tarixi məlumatlarına və gündəlik qeydlərinə görə, Orta əsrlərdə Azərbaycan Şərqin əsas xalça mərkəzlərindən biri idi və İslamın Qızıl dövründən sonra Orta Şərq xalça naxışları və bəzəklərinin əksəriyyəti qərb ölkələri tərəfindən populyarlaşdı. Azərbaycanda olarkən xalçaçılıq, sənətkarlıq əlamətlərini düzəltmək və yaymaq üsullarını inkişaf etdirmək və inkişaf etdirmək yolu ilə ənənələr və bacarıqları diqqətlə bir nəsildən digərinə ötürən sənət növü idi. Xalqımızın mədəniyyət tarixinin bu nümayəndəliklərinə yaxınlaşaraq, rəssam süni intellektin köməyi ilə gələcək və keçmiş, distopik və utopik bir dialoq əldə edir. Bu sərgidə rəssam bəzəklərin mənbə və tarixi və regional mənbəyi ilə onun əsasını və mənasını vurğulayır. Bu sərgidə ziyarətçilər müasir texnologiya və mədəni irsin xatirələrinin birləşməsini təcrübə edəcək.

Medium: Yeni Media Sənəti
Sərgi materialı: Ağ xalça üzərində proyeksiya edilən AI vasitəsilə yaradılan video sənət
Kolleksiya materialı: 43”-65” rəqəmsal kətan ekranı
Müddət: 6 dəqiqə
Yaranma tarixi: 2019
Nəşrlər: 10 özünəməxsus nəşr

Əsərin premyerası 2019-cu ildə Moskva Beynəlxalq Müasir İncəsənət Bienalında reallaşdırılıb.
Bu bədii instalyasiya 2020-ci ildən bəri Rusiya Dövlət Tretyakov Qalereyasında nümayiş olunur.

Kurator: Emin Məmmədov

Əsər Heydər Əliyev Fondunun dəstəyi ilə nümayiş olunur.